Ξέφραγο αμπέλι τα νοσοκομεία: Δεν γνωρίζουν πόσα φάρμακα και αναλώσιμα διαθέτουν
Πολλαπλοί οι κίνδυνοι για τους ασθενείς, αλλά και την οικονομία, καθώς και οι συνθήκες αποθήκευσης και φύλαξης αναλώσιμων υγειονομικών υλικών στα νοσοκομεία, δεν διασφαλίζουν την προστασία τους από κλοπή και καταστροφές. Τι αναφέρει το πόρισμα-κόλαφος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Φάρμακα, σύριγγες, γάζες, νυστέρια, σωληνάκια και γενικότερα οποιοδήποτε αναλώσιμο χρειάζονται οι γιατροί για να εξετάσουν και να αντιμετωπίσουν τους ασθενείς στα δημόσια νοσοκομεία, βρίσκονται ατάκτως ειρημένα, εκτεθειμένα και χωρίς σύστημα παρακολούθηση στα νοσοκομεία όλης της χώρας.
Μάλιστα, όπως υπογραμμίζεται στο νεότερο πόρισμα (Φεβρουάριος 2023) του Ελεγκτικού Συνεδρίου και οι συνθήκες αποθήκευσης και φύλαξής τους δεν διασφαλίζουν την προστασία τους από απώλειες και καταστροφές.
Και καθώς πολλά από αυτά τα αναλώσιμα είναι αποστειρωμένα, αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς μπορεί να βρίσκονται ανά πάσα στιγμή σε κίνδυνο, καθώς κινδυνεύουν από πρόκληση λοιμώξεων.
Παράλληλα, καθώς η διακίνηση των υλικών δεν αποτυπώνεται με ακρίβεια στο πληροφοριακό σύστημα, ο καθένας που έχει πρόσβαση, μπορεί να αφαιρέσει αναλώσιμα, χωρίς κανένα έλεγχο.
«Διαπιστώθηκε ότι οι χώροι αποθήκευσης του υγειονομικού υλικού δεν φυλάσσονται καταλλήλως καθώς είναι ανοικτοί κατά τις εργάσιμες ώρες, χωρίς σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης και παρακολούθησης», αναφέρει η έκθεση των ειδικών.
Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι οι εγκαταστάσεις των αποθηκών στα νοσοκομεία δεν επαρκούν για την αποθήκευση του υλικού.
Υγειονομικό υλικό σε διαδρόμους, αποθήκες με υγρασία και εύφλεκτα υλικά χωρίς προφυλάξεις
Λόγω ακριβώς της έλλειψης αποθηκευτικού χώρου εντοπίστηκε υγειονομικό υλικό (κυρίως μικρής αξίας), σε χώρους εκτός της αποθήκης (διαδρόμους, εργαστήρια κ.λπ.), προσβάσιμους όχι μόνο από το προσωπικό του νοσοκομείου αλλά και από τρίτους.
«Οι συνθήκες αυτές δημιουργούν αφενός κίνδυνο κλοπής και αφετέρου δυσχεραίνουν την αναζήτηση του υλικού όταν παραστεί ανάγκη», υπογραμμίζεται στο πόρισμα.
Παράλληλα, σε ορισμένα νοσοκομεία διαπιστώθηκε ότι ο αποθηκευτικός χώρος δεν είναι κατάλληλος για τη φύλαξη υγειονομικού υλικού, καθώς εντοπίστηκαν περιπτώσεις υγρασίας ή διαρροής του αποχετευτικού συστήματος εντός του αποθηκευτικού χώρου, με αποτέλεσμα να απειλούνται με καταστροφή τα φυλασσόμενα υλικά.
Σε άλλες περιπτώσεις, βρέθηκαν αποθηκευμένα εύφλεκτα υλικά χωρίς επαρκείς προφυλάξεις (οινόπνευμα περιστοιχισμένο από συσκευασίες χαρτοκιβωτίων).
Την ίδια στιγμή, δεν παρακολουθείται η ημερομηνία λήξη αρκετών προϊόντων και κατά τους ελέγχους εντοπίστηκαν ποσότητες από υλικά των οποίων έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης, αλλά εξακολουθούσαν να βρίσκονται στην αποθήκη.
Επιπλέον, τα υγειονομικά υλικά δεν είναι συστηματικά ταξινομημένα ανάλογα με τον κωδικό παρτίδας, το είδος, την ημερομηνία λήξης και εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, δεν υπάρχει σύστημα καταγραφής με barcodes.
Κάτι που καθίσταται δυσχερή την αναζήτησή τους, η οποία, όπως σημειώνεται, γίνεται κατά τρόπο εμπειρικό από τον αποθηκάριο.
Άγνωστα τα αποθέματα υλικών στα νοσοκομεία
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα πάντα με το πόρισμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τα νοσοκομεία δεν γνωρίζουν τα πραγματικά αποθέματα υλικών που διαθέτουν, ενώ δεν έχουν ενεργοποιήσει μηχανισμό ειδοποίησης ότι ένα είδος εξαντλείται.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα ελλείψεων υλικών ή υπερεπάρκειάς τους.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα κλινικής νοσοκομείου, όπου κατά τον έλεγχο εντοπίστηκε περίπτωση παραγγελίας 2.000 τεμαχίων «Γάντια εξεταστικά απλά μη αποστειρωμένα», ενώ σε αποθηκευτικό χώρο υπήρχε απόθεμα 14.000 τεμαχίων του είδους.
Παρατηρήθηκε επίσης ότι στο σύστημα δεν μεταφέρονται ορθά ή δεν μεταφέρονται καθόλου τα αποθέματα της προηγούμενης χρήσης, με αποτέλεσμα οι αναγραφόμενες ποσότητες να μην είναι ακριβείς.
«Η δυσκολία προσδιορισμού των πραγματικών αποθεμάτων οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ενιαία κωδικοποίηση των υλικών. Για το ίδιο είδος χρησιμοποιούνται περισσότεροι κωδικοί, παρά τις αντίθετες οδηγίες του υπουργείου Υγείας», αναφέρουν οι ειδικοί που συνέταξαν την έκθεση.
Χωρίς σύστημα ειδοποίησης για την εξάντληση αποθεμάτων
Το νοσοκομείο οφείλει να διαθέτει ένα σύστημα συναγερμού, ώστε όταν ένα υλικό εξαντλείται να ενεργοποιείται μηχανισμός ειδοποίησης, προκειμένου να ξεκινούν εγκαίρως οι διαδικασίες παραγγελιών και να μην εμφανίζονται ελλείψεις υγειονομικών υλικών.
Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε στα νοσοκομεία που ελέγχθηκαν, δεν έχει καθοριστεί ούτε καν ετήσιος ή μηνιαίος μέσος όρος των ποσοτήτων αναλώσιμων υγειονομικών υλικών, που χρειάζονται τα τμήματα ούτε έχουν καθοριστεί τεκμηριωμένα ελάχιστα και μέγιστα όρια αποθέματος ανά υλικό.
Ως εκ τούτου, η διαδικασία και ο προγραμματισμός των παραγγελιών πραγματοποιείται,κατά δήλωση των ελεγχθέντων, με εμπειρικό τρόπο από τα εμπλεκόμενα όργανα στις κλινικές.
Συγκεκριμένα, στην αποθήκη και το τμήμα προμηθειών λαμβάνονται υπόψη το ύψος των διαθέσιμων αποθεμάτων, τα αιτήματα των κλινικών, ο μέσος όρος αναλώσεων τους προηγούμενους μήνες και ο χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η προμήθεια.
Πάντως, από τον έλεγχο, διαπιστώθηκαν πολλές περιπτώσεις που η παραγγελία νέας παρτίδας αναλώσιμου υγειονομικού υλικού διενεργείται όταν το απόθεμα φτάνει σε οριακό σημείο.
Οι διοικητές κάνουν υπερβολικά πολλές προμήθειες χωρίς διαγωνισμούς
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις, που αναπόφευκτα εμφανίζονται τα νοσοκομεία, οι διοικήσεις καταφεύγουν σε άτυπο δανεισμό μεταξύ τους ή σε εξωσυμβατικές προμήθειες, δηλαδή απευθείας αναθέσεις και πρόχειρους διαγωνισμούς.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε ένα από τα ελεγχόμενα νοσοκομεία το 2019, πραγματοποιήθηκαν 67 συμβάσεις μετά από διενέργεια ανοιχτών διαγωνισμών συνολικού ποσού 1.152.745 ευρώ και 309 συμβάσεις με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ή του πρόχειρου διαγωνισμού, ποσού ύψους 2.136.517,72 ευρώ.
Στο ίδιο νοσοκομείο το έτος 2020 έγιναν 106 συμβάσεις μετά από διενέργεια ανοιχτών διαγωνισμών συνολικού ποσού 1.516,148 ευρώ και 216 συμβάσεις με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ή του πρόχειρου διαγωνισμού ποσού ύψους 1.570.880,80 ευρώ.
Γιατί αναβλήθηκε η ενοποιημένη προμήθεια φαρμάκων
Μάλιστα, χθες, Δευτέρα, επρόκειτο να τεθεί σε λειτουργεία το ενοποιημένο σύστημα προμήθειας φαρμάκων για τα νοσοκομεία όλης της χώρας.
Ωστόσο, με Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης την Παρασκευή (31 Μαρτίου), ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης άλλαξε την τελευταία στιγμή την ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), ως κεντρικού προμηθευτή φαρμάκων για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και έτσι η διαδικασία δεν εκίνησε.
Ο κύριος λόγος, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι ότι αρκετά νοσοκομεία της χώρας δεν είναι έτοιμα ώστε να να προσαρμοστούν στη νέα κεντρικοποιημένη διαδικασία προμήθειας φαρμάκων.
Έτσι η νέα διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει την 1η Ιουλίου.
Επισημαίνεται ότι πρόκειται για τη δεύτερη αναβολή για το συγκεκριμένο εγχείρημα, καθώς ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η ΕΚΑΠΥ να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου του 2023.
